Thân xác

Trong tác phẩm này, bối cảnh miêu tả chính là làng Pác Thay, Trùng Khánh, Cao Bằng, quê hương của anh.

Theo nhà văn Nguyễn Quang Thiều: "A Sáng chọn hạt dẻ để làm biểu tượng văn hóa người Tày Trùng Khánh. Hành trình của cái hạt dẻ chính là hành trình của cuộc đời cô gái. Hành trình một nền văn hoá của cộng đồng nhỏ hay lớn cũng vậy, nó luôn luôn phải đương đầu với những thách thức đến tàn bạo và nguy hiểm từ một đời sống phi nhân tính, phi văn hoá để tồn tại và toả sáng".

Tiểu thuyết này xoay quanh một đoạn đời cô sinh viên người Tày tên là Nhình, từ bản Pác Thay xuống Hà Nội học. Đời sống đô thị với biết bao hào nhoáng, quyến rũ đã biến một cô Nhình chân chất thành Nhung. Cô dấn thân vào vòng quay chóng mặt mong kiếm thật nhiều tiền để đổi đời, nhưng lúc nào Nhình cũng giấu trước bụng viên ngọc màu hạt dẻ non.

Với ước mơ đó, từ một nai tơ trong sáng, Nhình "học hỏi" để trở thành người lọc lõi, biết quyến rũ sếp để có vị trí cao trong cơ quan. Bên cạnh đó, tác giả cũng khai thác những đổi thay ở Trùng Khánh khi mà dân bản đổ xô đi đào quặng, kiếm được nhiều tiền, rồi khi đã có nhiều tiền thì thanh niên lại nghiện hút. Sự đổi thay này cũng là một tuyến khác của Thân xác, đúng như tác giả tâm sự: "Trong cuốn tiểu thuyết này, tôi gần như bất lực trước nền văn hóa của người Tày ở cố hương tôi đang bị xóa đi bởi sự xô bồ của đời sống hiện đại. Chừng mực nào đó, chính bản thân tôi cũng bị rơi vào cái vòng xoáy dữ dội ấy! Trong những giấc mơ tôi vẫn thấy rõ bản làng của mình: dòng sông, cánh đồng, sườn núi, khu rừng và những hạt dẻ kỳ diệu. Tôi luôn khao khát mình được bay theo những giấc mơ đó và bay mãi với bản Pác Thay yêu dấu của mình".

Với nhân vật Nhình, viên ngọc mà cô luôn mang trong mình là chỗ dựa để cô cố níu giữ linh hồn và cầu xin sự bao dung. Cuối cùng, viên ngọc đó đã được Nhình dứt ra, ném xuống dòng Săm Tang quê hương.

Sau những thay, Nhình có lúc trở lại với con người trong sáng của mình. Đơn giản chính vì tình yêu quê hương, kỷ niệm êm đềm thời thơ ấu đã lay tỉnh tâm hồn cô, và cô làm lại từ đầu. Cô ý thức rằng, cội nguồn văn hóa của mỗi con người mới là điều quan trọng nhất.

(Báo phunuonline.com.vn giới thiệu ngày 5/12/2013)

Q.T