Moon Palace - Tiểu Thuyết

Paul Auster sinh tại Newark, New Jersey, bố mẹ là người Do Thái gốc Ba Lan thuộc tầng lớp trung lưu. Với tác phẩm "Moon Palace", Paul Auster một lần nữa trở lại với những chủ đề ám ảnh trong các tác phẩm trước đây của ông: Sự cô độc và hành trình nhọc nhằn kiếm tìm nhân dạng.

Sau cái chết của chú Victor - người giám hộ cuối cùng, Marco Stanley Fogg trở thành kẻ mồ côi, không người thân, bạn bè hay tiền bạc với 1492 cuốn sách, di vật của chú Victor, chất đầy căn hộ.

Anh sống ẩn dật, và đọc sách với ý nghĩ: tại sao ta phải kiếm một công việc trong khi có đủ để sống qua ngày? Vì vậy,  khi đã bán hết những cuốn sách , Fogg bị tống cổ khỏi căn hộ, vạ vật ở Công viên Trung tâm, rồi được Kitty Wu – người tình Trung Hoa và anh bạn Zimmer cứu sống sau một cơn suy kiệt vì đói rét.

Không muốn sống dựa vào Zimmer, Fogg tìm được công việc trông nom ông già bị liệt Thomas Effing, nhờ đó, anh dần khám phá ra những bí mật về gia đình, về người cha chưa một lần biết mặt, và về ông nội Effing vốn là họa sỹ Julian Barber.

Sau lần chia tay với Kitty Wu, Fogg bắt đầu cuộc hành trình vòng quanh nước Mỹ cùng cha là Solomon Barber, người ít lâu sau qua đời tại nghĩa trang Westlaw, nơi mẹ anh được chôn cất. Fogg tiếp tục cuộc hành trình đơn độc, và kết thúc tại bãi biển California “Đây là nơi ta khởi sự… đây là nơi cuộc đời ta bắt đầu” (Fogg)

Với Moon Palace, Paul Auster một lần nữa trở lại với những chủ đề ám ảnh trong các tác phẩm trước đây của ông: Sự cô độc và hành trình nhọc nhằn kiếm tìm nhân dạng. Fogg, nhân vật chính, xuất hiện với sự mập mờ về nhân thân, rồi tối giản cuộc sống của mình đến mức tối thiểu: không việc làm, ăn ít đi, mất nhà cửa, sống nhờ vào đồ ăn thừa ở công viên và trú ngụ trong một hang đá nhỏ. Từ điểm không này, Fogg, cũng như các nhân vật của Auster một lần nữa lấy lại sức mạnh để trở về và kết nối với môi trường sống xung quanh.

Là một dịch giả, nhà phê bình, và tiểu thuyết gia, Auster cầm bút với nhận thức sắc bén về lịch sử văn học, điều này góp phần tạo nên một thứ văn xuôi vừa khúc triết, lý trí, vừa giàu tính ẩn dụ, biểu tượng và sự giễu nhại ngầm ẩn.

Ví dụ như tên của nhân vật chính: Marco Stanley Fogg được lý giải như sau “... cái tên cho thấy du hành đã ăn vào máu tôi, và cuộc đời sẽ mang tôi đến những nơi chưa từng đặt dấu chân người. Marco, một cách hoàn toàn tự nhiên, gợi đến Marco Polo, người châu Âu đầu tiên đặt chân đến Trung Quốc; Stanley là phóng viên người Mỹ đầu tiên tìm được dấu vết bác sỹ Livingstone “ở giữa Châu Phi tăm tối nhất”; và Fogg, đó là Phileas, người trở thành ngọn gió bay quanh địa cầu trong vòng chưa đầu ba tháng”. Vai trò của cái ngẫu nhiên và sự tình cờ cũng được nhấn mạnh trong tác phẩm, và được thể hiện ở nhiều cấp độ.

V.A

(Nguồn: Báo Lao Động)

Một mình trong công viên, Fogg không làm gì để sống, kể cả ăn xin. Cái cách mà Fogg muốn đạt đến là hòa mình vào sự hỗn độn của vũ trụ, chấp nhận tất cả mọi thứ hòng tìm ra một bí mật nào đó để tra khớp mình vào chính mình. Thế nhưng, vụ "thí nghiệm" đó của Fogg không thành công. Cuộc sống của anh từ đó là những cuộc phiêu lưu khác.

Paul Auster từng được giới thiệu ở VN qua các bản dịch của Trịnh Lữ: Trần trụi với văn chương, Nhạc đời may rủi, Người trong bóng tối. Lần này, qua bản dịch của Cao Việt Dũng, người đọc có thể thấy Paul Auster rõ nét hơn nữa với tài kể chuyện độc đáo.

T.N.T

(Nguồn: Báo Tuổi Trẻ)

Đầy những ám ảnh của ánh trăng, Moon Palace khiến người ta không ngừng suy nghĩ quá khứ - hiện tại – tương lai, thúc giục mỗi người tìm ra con đường và chỗ đứng của mình trong cuộc sống.

Thoát khỏi những ràng buộc của kĩ thuật viết tiểu thuyết hậu hiện đại, với Moon Palace, Paul Auster tạo ra một mạch truyện rõ ràng, rành mạch và lôi cuốn. Cách kể truyện của tác giả có thể làm người đọc ngỡ ngàng tưởng như mình đang cầm trên tay một cuốn tiểu thuyết của thế kỉ 18, song dòng sự kiện bề bộn, dồn dập sẽ nhắc nhở người đọc về bầu không khí đặc quánh của hiện tại.

Lẫn trong tác phẩm, ta có thể nhận ra bóng dáng lờ mờ của những nhà văn cổ điển như Dickens hay Mark Twain nhưng ở đó, ta cũng bắt gặp sự kì quặc và huyễn hoặc của Camus hay tính phi lý của Ionesco. Những sự việc ngẫu nhiên bám đuổi ráo riết tạo ra những chuyển biến bất ngờ trong cuộc đời nhân vật dường như là một thách thức với lời đề tựa “Không gì có thể làm một người Mỹ kinh ngạc”.

Từ nhan đề, tác phẩm đã hứa hẹn việc tạo dựng những không gian tràn ngập ánh trăng. "Moon Palace" chỉ xuất hiện một lần duy nhất trong tác phẩm nhưng nó lại ám ảnh và gợi nhắc đến tắt cả. Đó là một quán ăn Trung Quốc mà nhân vật chính có thể nhìn thấy từ ban công căn phòng trọ. Trong suốt tác phấm, hình ảnh ánh trăng còn xuất hiện nhiều lần, khi thì gắn với ban nhạc của ông bác - ban nhạc Moon Men, khi thì gắn với một bức tranh nổi tiếng mà nhân vật chính đã mất cả ngày quan sát trong bảo tàng - bức Moonlight.

Và ánh trăng theo nhân vật đến tận những dòng cuối cùng của cuốn tiểu thuyết. “Đó là một mặt trăng tròn vành vạnh, tròn và vàng như một viên đá bốc cháy. Tôi nhìn đăm đăm cảnh tượng nó trôi lên nền trời đêm, không rời mắt cho đến khi nó tìm được chỗ của mình trong bóng tối…”. Đó cũng là khoảng khắc kết thúc tác phẩm, khoảnh khắc nhân vật chính tìm thấy chỗ đứng cho mình.

Cuốn tiểu thuyết của Auster còn gợi ta nghĩ đến thuyết nhân quả. Sự chối bỏ thế hệ này luôn dẫn đến bi kịch cho thế hệ sau: Effing từ bỏ đứa con còn ẵm ngửa để lên đường đến một miền đất hoang vu và tạo nên một cái chết giả cho chính mình. Đứa con của Effing là Solomon lớn lên trong cảnh vắng cha và mẹ luôn điên loạn cũng bỏ rơi đứa con của mình là Fogg. Dù yêu quý và có bao ảo tưởng về một gia đình hạnh phúc nhưng Fogg cũng không thể giữ đứa con trong bụng Kitty. Sự quẩn quanh đó khiến các nhân vật càng ngày càng rơi vào bế tắc.

Giọng văn hài hước và hóm hỉnh của Auster tạo cho câu chuyện có sức hấp dẫn từ những chi tiết rất nhỏ nhặt. Nhà văn có sự suy nghĩ rất kĩ mỗi khi gọi tên nhân vật của mình kèm theo những liên tưởng thú vị: Fogg đọc gần giống như Fag (kẻ đầu sai) hay Frog (con ếch). Marco trở thành Marco Polo; Marco Polo trở thành Polo Shirt; Polo Shirt trở thành Shirt Face; và Shirt Face trở thành Shit Face (mặt phân). Đó là cách Auster gọi nhân vật của mình.  

Đầy những ám ảnh của ánh trăng, Moon Palace khiến người ta không ngừng suy nghĩ quá khứ -  hiện tại – tương lai, thúc giục mỗi người tìm ra con đường và chỗ đứng của mình trong cuộc sống.

Thảo Trần

(Nguồn: Báo Tuần Việt Nam)