Lê Vân Yêu Và Sống (Tự Truyện)

Lê Vân yêu và sống (kỳ 8): Mối tình đầu

TT - Trong tình yêu với “người ấy”, tôi như người sống hai cuộc đời. Cuộc đời ngoài ánh sáng với gia đình, đồng nghiệp bạn bè là cuộc đời giả tạo. Cuộc đời trong bóng tối với mối tình éo le, vụng trộm mới là cuộc đời thật, nguồn sống thật. Tôi sẵn sàng từ bỏ tất cả, cả bản thân mình, để chỉ có “người ấy”...

>> Kỳ 7: Chỉ tại ông Trương Nghệ Mưu
>> Kỳ 6: Một khi lòng đã chán
>> Kỳ 5: Những người đạo diễn của tôi
>> Kỳ 4: Những ngày khổ luyện
>> Kỳ 3: Cuộc đời buồn của mẹ
>> Kỳ 2: Vân ơi, Vân là ai?
>> Kỳ 1: Tuổi thơ ngắn ngủi

Em giàu có vì em có anh

Lúc đó tôi vừa tròn đôi mươi. Tôi ví mình như một trang giấy trắng chờ anh, người nghệ sĩ gấp đôi tuổi tôi, viết lên đó những bài học đầu tiên. Gặp anh, tôi như đám ruộng hạn gặp mưa lớn, tôi hút lấy, thấm lấy tất cả những tư tưởng, kiến thức anh trao về nghệ thuật, về thế thái nhân tình. Tất cả những gì anh thấy bức bối ở cuộc đời thì anh trút hết vào tôi. Anh giống như một con tằm miệt mài nhồi nhét kiến thức cho tôi. Anh trải lòng mình ra với tôi như là cách xả bớt sự căng thẳng và còn là cách giúp tôi tỉnh ngộ, để tôi không bị vấp phải những cái anh đã vấp. Anh chỉ bảo tôi từng li từng tí, dẫn dắt tôi trên bước đường nghệ thuật. “Đừng có uyên bác quá. Hãy làm cách nào đó để nghệ thuật phải mang được hơi thở, dấu ấn của cuộc sống hiện đại”. Anh thường bảo tôi như vậy.

Thực chất, tôi bị hút vào cái tầng văn hóa và kỹ năng sống mà tôi đang khao khát, tìm kiếm trong tăm tối tuyệt vọng. Tôi học tất cả từ anh. Chính anh đã tạo nên một hình ảnh của tôi, một giá trị của tôi ngày hôm nay.

Về điện ảnh, anh dạy tôi trước hết phải biết chọn lựa những tác phẩm có giá trị văn học. Sau đó là chọn đến đạo diễn. Và cái chìa khóa để thành công trong điện ảnh chính là tạo được sự chân thật. Diễn phải như đời thì mới là điện ảnh. Cho nên, khi diễn viên sân khấu sang đóng phim bao giờ cũng bị cương, bị mắc bệnh diễn, bị đóng phim đóng kịch. Trong nghệ thuật múa, trường múa chỉ mới chú ý truyền đạt kỹ năng động tác trên sân khấu mà quên mất phần hồn. Riêng anh lại dặn dò kỹ lưỡng, phải làm sao thể hiện được ngọn lửa ở bên trong. Ngọn lửa của chính tâm hồn mình chứ không phải của ai khác.

Đã từng có dư luận là tôi bị bệnh lãnh cảm, chẳng bao giờ thấy rung động với bất kỳ ai. Có lẽ đúng. Bởi “người ấy” đã chiếm trọn từng khoảnh khắc hơi thở đời tôi rồi! Tôi cần anh giúp tôi mở to mắt nhìn vào cuộc đời, vượt thoát khỏi không khí tù đọng lưu cữu. Với kiến thức về nghệ thuật, đời sống quá hạn hẹp buồn tẻ ở trường múa, tôi bước vào đời là một thứ nghệ sĩ công chức, sao tránh khỏi sự ấu trĩ ngô nghê! Tôi như một mảnh đất hoang được anh khai phá và gieo trồng những hạt mầm đầu tiên. Những thông tin, những kiến thức của anh là mạch nước ngầm nuôi dưỡng tưới tắm tâm hồn tôi. Anh thì thầm với tôi những điều không thể nói to lên với bất kỳ ai, những điều tôi chẳng bao giờ nghe thấy ở nhà trường, gia đình hay nhà hát.

Khi chúng tôi mới quen nhau, anh chủ động mời tôi đến nhà chơi. Để cho tự nhiên, anh mời cả hai người nữa cùng nhà hát. Anh cố tình hẹn chúng tôi đến chơi vào cái giờ mà vợ anh sẽ đón cậu con trai hai tuổi rưỡi ở mẫu giáo về. Đó là một cậu bé bụ bẫm, đáng yêu. Vợ anh, một người đàn bà xinh đẹp, hiền hậu, mời chúng tôi món mứt chà là đã được chuẩn bị chu đáo từ trước...

Từ nhà anh về, ngẫm lại cách sắp xếp, tổ chức cuộc sống gia đình, chăm lo cho vợ con của anh, trong tôi ngột ngạt cảm giác vừa tủi thân vừa tội lỗi. Cuộc sống của anh lúc ấy có một cái gì đó rất khác với kiểu sống xô bồ tạp nham của những gia đình nghệ sĩ tôi từng gặp. Anh không giàu nhưng rõ ràng anh ở một đẳng cấp khác, một tầng văn hóa khác. Anh cố tình phơi bày cho tôi biết một sự thật, vợ anh là con nhà nề nếp. Chị có vẻ đẹp làm người ta phải sững sờ. Một vẻ tỏa sáng từ trái tim nhân hậu của người có gia phong gia giáo. Các con anh khỏe mạnh thông minh. Anh không cần phải tạo ra một kịch bản kiểu gia đình bất hạnh hay éo le. Anh chứng tỏ mình không như những người đàn ông khác phải giấu giếm gia cảnh... Tất cả được anh phơi bày như bánh bóc trên sàng. Mời tôi đến nhà, anh muốn tôi hiểu, anh đến với tôi không có gì khác ngoài sự trong trắng, quá trong trắng của tôi lúc đó.

Yêu anh đến vắt cạn kiệt tâm hồn nhưng đó cũng chính là thời kỳ tâm hồn tôi giàu có nhất. Khi thưởng thức một bản nhạc, tâm hồn mình như muốn hòa vào đó, như tìm thấy một tiếng lòng gần gụi... Khi đọc một cuốn sách, một truyện ngắn, một tiểu thuyết, tôi nhận ra một chút mình trong chính hoàn cảnh đó. Tôi vẫn nói với anh: “Em chẳng có của cải gì nhưng em cảm thấy mình giàu có vì em có anh. Của cải em có chính là tình yêu của chúng ta”.

Vụ “đột kích” của mẹ

Không hiểu từ đâu mà mẹ tôi lần ra địa chỉ của anh. Mẹ không cần tìm hiểu mối tình của con ra sao để mà chia sẻ thông cảm hay thậm chí ngăn cấm. Đơn giản là yêu một người đã có gia đình nghĩa là sai trái. Mẹ đùng đùng đi thẳng tới nhà anh để cắt đứt mối tình của con gái. Lúc bấy giờ, tôi chỉ thấy một điều, sao mẹ có thể độc ác đến thế, tàn bạo đến thế! Vì là người có bản lĩnh nên anh tiếp mẹ tôi một cách cực kỳ bình tĩnh khoan thai. Không hề hoảng hốt, anh nói với mẹ: “Chị ngồi chơi để tôi mời mẹ các cháu về cho chị gặp mặt”...  Sau này, tôi hiểu, mẹ đến gặp anh là hành động theo bản năng thương con chứ chẳng nghĩ ngợi gì nhiều. Mẹ tìm cách để con gái thoát khỏi mối tình oan trái, và còn vì bực tức “người ấy” làm tôi đâm xa lánh tất cả những người con trai khác. Mà đâu phải ai trong số họ cũng là vứt đi cả đâu! Có nhiều người thật sự là con nhà tử tế, theo tôi kiên trì bảy, tám, chín năm trời, chẳng bao giờ tôi tiếp cả. Cứ đến nhà là tôi bỏ đi để cho mình mẹ tiếp. Và có lẽ, đã nhiều phen tôi làm cho mẹ muối mặt.

Chắc hẳn lúc ra đi mẹ nghĩ sẽ cho anh một trận, nhưng khi đến nơi, thấy gia cảnh anh và thái độ của anh, mẹ như chùng xuống, cuối cùng lại hỏi một câu: “Anh có dám bỏ vợ để lấy Vân không?”. Và mẹ rơm rớm nước mắt ra về. Có lẽ, mẹ thấy thương cho mối tình này quá. Có lẽ, mẹ hiểu vì sao con mình lại si mê người ta đến vậy...

Nhắm mắt đưa chân...

Về nhà, mẹ không hề hé răng nói về cuộc “đột kích” ấy. Đương nhiên, tôi vẫn biết. Và như một qui luật, khi tình yêu càng gặp cản trở thì lại càng lao đến mạnh mẽ hơn gấp bội. Tình yêu của chúng tôi cũng vậy, nó đã vượt qua muôn vàn khó khăn để đòi quyền được sống. Tôi nói cuộc tình này thiêu rụi cả tuổi trẻ của tôi, là nói theo ý nghĩa nó là một cuộc tình mang lại đau đớn cả về tâm hồn lẫn thể xác, nhưng ở khía cạnh khác, nó đem lại những khoảnh khắc hạnh phúc hơn tất cả.

Sợ ánh sáng, sợ gặp người quen, tôi gần như đoạn tuyệt với bên ngoài, với gia đình, với bạn bè. Tôi luôn ý thức đó là mối tình tội lỗi. Và chính tôi là người có tội chứ không phải ai khác, vì tôi cố tình lao vào yêu một người đàn ông có gia đình.

Càng chứng kiến gia cảnh của “người ấy” qua những việc nhỏ nhặt nhất anh làm cho tổ ấm gia đình vợ con, cuộc đấu tranh trong tôi càng trở nên dữ dội. Tôi thương mến đến mức không thể phá vỡ cái tổ ấm ấy, nhưng đồng thời lại muốn xây dựng một tổ ấm hệt như thế với anh. Chỉ với anh chứ không thể là một người đàn ông nào khác!

Vì quá mơ ước cuộc sống gia đình với anh nên tôi đã kiếm tặng anh những đồ vật tượng trưng cho cuộc sống vợ chồng như hai cái bát, một đôi đũa, và tôi còn kiếm cả len về móc một đôi tất trẻ con, xin đâu đó một cái yếm trẻ con bằng ren rất đẹp... để dành tặng anh. Tất cả chỉ để biểu lộ niềm khát khao cháy bỏng có một cuộc sống lứa đôi cùng anh. Những đồ vật ấy tự nhiên đã trở thành những vật thiêng đặt trên ban thờ tình yêu của chúng tôi.

Chúng tôi nguyện sống để bụng chết mang theo mối tình này. Thậm chí, khắc nghiệt hơn, anh còn lường trước cả sự việc nếu chẳng may anh có ra đi thì anh cũng muốn tôi không nên đến đám tang anh. “Quan trọng vẫn là tình cảm mà chúng ta đã có với nhau. Anh sợ làm đau lòng người thân, đau lòng những đứa con, đau lòng gia đình và bạn bè”.

Hơn ai hết, “người ấy” luôn luôn lo lắng tôi sẽ đánh mất giá trị của mình, luôn có ý thức gìn giữ nhân cách cho tôi, để tôi đừng trở thành một người đàn bà tầm thường phù phiếm. Vượt lên trên tất cả, tôi thành thật muốn anh hãy quay về với tổ ấm của anh, quên tôi đi. Những người thân của anh không có tội. Vào đỉnh điểm của sự bế tắc, không một chút ánh sáng nào lóe lên trong mối quan hệ với “người ấy”, tôi ngấm ngầm nhắm mắt ký rẹt một cái vào giấy kết hôn với một người đàn ông tôi không hề yêu.

Tự truyện của LÊ VÂN
BÙI MAI HẠNH thực hiện

Lê Vân: Tôi thanh thản vì đã sám hối trung thực

Nghệ sĩ Lê Vân (phải) và nhà thơ Bùi Mai Hạnh

TTO - Giản dị và chân thành, nhẹ nhõm và trẻ trung, không ai có thể tưởng tượng người đàn bà từng được mệnh danh là "đẹp nhất VN" đã ở vào tuổi 49. Lê Vân vẫn rất đẹp, vẻ đẹp thuở nào, có thêm sự đằm thắm và thanh thản.

Chị đang sẵn sàng đối mặt với tất cả những gì nặng nề nhất từ gia đình và những người liên quan sau khi cuốn tự truyện "Lê Vân  Yêu Và Sống" ra mắt và đang trở thành đề tài nóng tại nhiều diễn đàn.

* Chị Lê Vân, sao lại thế, có nhiều chuyện có thể im lặng giữ cho mình mà lại kể. Kể ra rồi thì sẽ ra sao? Nhất là khi người được kể đến ấy lại là cha mình, với một chân dung không lấy gì làm tích cực?

-Tôi mong mọi người hãy đọc hết cuốn sách, và nhìn nhận những điều tôi kể trong dòng cảm xúc của tôi. Vâng, tôi viết cuốn tự truyện này hoàn toàn không xuất phát từ việc mình không muốn nói tốt về bố mình hay về bất kỳ ai, tất cả hoàn toàn nằm trong dòng cảm xúc của Lê Vân: một cô bé Lê Vân 3 tuổi phải ngủ đêm với mẹ trên bàn ở cơ quan, một Lê Vân thiếu niên đói lả, kiệt sức vì tập luyện trong trường múa, Lê Vân thiếu nữ yêu và cống hiến cho nghệ thuật, Lê Vân thiếu phụ với những đa đoan đàn bà.

Trong cuộc đời của tôi, bố ở đâu? Tôi không muốn làm trái với đạo lý, tôi không hề muốn mang gia đình mình ra đàm tiếu, tôi chỉ muốn cho mọi người biết: trong những thời như thế, đã có những con người sống khốn khổ như thế. Mà lại là những nghệ sĩ tài năng hẳn hoi.

Có thể, bố đã không hề muốn sống như thế, nhưng bố tôi là một nghệ sĩ nghèo, mà nghèo thì bao giờ cũng đi với hèn. Những người nghèo như bố tôi, dù tài năng và nổi tiếng, đã không làm tròn trách nhiệm với gia đình, với vợ con. Một cách nào đó thì câu chuyện kể của tôi cũng nói lên được những điều oan uổng của bố, để mọi người có thể thông cảm với ông hơn.

* Chị đã gặp phải những phản ứng như thế nào từ người thân, cha, mẹ, các anh chị em, những người được nhắc đến trong cuốn tự truyện?

- Tôi chưa nói chuyện trực tiếp với ai cả. Cũng chưa có ai chủ động nói chuyện hay tỏ thái độ gì với tôi. Nhưng tôi tin là mọi người không thể nổi giận vì sự thật. Những gì tôi đã kể đều là sự thật. Tôi đã rút hết gan ruột mình ra mà kể, tôi đã trung thực đến tận cùng với bản thân mình. Vì tôi kể với một tinh thần sám hối tuyệt đối.

Tôi sám hối với những gì mình đã làm, đã không phải, đã lầm lỡ. Trước tiên là sám hối cho tôi, dù biết không phải lúc nào sám hối cũng được tha thứ. Và sám hối đòi hỏi sự trung thực, vì thế tất cả những con người và sự việc liên quan cũng cần được kể với tất cả những gì đã xảy ra, về bản chất. Về những liên quan đến công việc, sự nghiệp, xã hội, tôi sẵn sàng chịu trách nhiệm.

Còn với gia đình, tôi cũng đã quyết định thu xếp một cuộc gặp gỡ và đối thoại thẳng thắn với gia đình. Trước hết, cuối tuần này tôi sẽ gặp bên nội (bố tôi và các anh chị em của bố), sau đó sẽ là bên ngoại. Cũng phải chia bớt ra chứ cùng một lúc mà chịu đựng chừng ấy sức ép thì tôi… chết mất.

Tôi cũng nghĩ là đã đến lúc ngồi lại và nói thẳng thắn với nhau, về tất cả. Đã có một thời, rất lâu, chúng ta không dám nói sự thật với nhau, để tất cả trong một tình trạng âm u, mù mịt, gần gũi thế mà cứ mỗi người là một thế giới riêng biệt, chẳng ai tin ai, chẳng ai chia sẻ với ai, và cứ thế làm khổ nhau. Đối thoại, bao giờ cũng là cách tốt nhất để hiểu nhau, tôi hiểu ra điều đó hơi muộn, cũng vì thế mà cuộc đời tôi đã gặp nhiều bất hạnh đến thế.

* Tự truyện của chị đang rất được tìm đọc và gây xôn xao. Liệu đây có phải là một khởi đầu mới để Lê Vân quay lại với công chúng, với sàn diễn và màn bạc hay không? Và chị có định kể  tiếp câu chuyện của mình hay không?

- Không hề. Tôi đã nói rồi. Lòng tôi đã nguội lạnh, sau tất cả những gì mà tôi đã kể. Tình yêu đã chết rồi thì không thể sống lại được. Nghệ thuật đã cho tôi nhiều, nhưng những gì mà tôi đã trải qua khi gắn bó với nó cũng giết chết trong lòng tôi tất cả những gì là tình yêu. Tôi vẫn mong sẽ được chứng kiến một nền nghệ thuật VN khác, đẹp đẽ, trong sáng, quyến rũ… Chỉ tiếc là trong đó sẽ không có Lê Vân nữa rồi.

Còn câu chuyện của tôi? Tôi không dám chắc. Nhưng những lúc cô đơn, những khi con đã ngủ và người yêu đã đi xa, cả cô bạn Bùi Mai Hạnh, người chấp bút cho tự truyện của tôi cũng đã quay về với mái ấm của cô ấy, tôi lại lấy một quyển vở học của con trai, loại kẻ ô rất to ra, âm thầm ngồi viết. Tôi tự viết những gì tôi đang nhớ. Có thể lại sẽ có một câu chuyện nữa, nhưng tất nhiên không phải bây giờ.

TH.H. ghi

Lê Vân yêu và sống (*) kỳ cuối: 
Mắc tội người tình