Chuyện Tướng Độ (Truyện Ký)

(Thứ Sáu, 26/10/2007)
Chuyện tướng Độ
Truyện ký của Võ Bá Cường (NXB Quân Đội Nhân Dân)

TT - Một cuốn sách khiêm tốn, được xuất bản bởi một cơ quan quá ư là chính thống và không biết cách quảng bá sách của mình trên thị trường: Nhà xuất bản Quân Đội Nhân Dân. Bìa sách không bắt mắt. Người viết không tên tuổi. Nhưng nhân vật của cuốn sách xứng đáng để người đọc tìm hiểu: tướng Trần Độ.

Một cách giản dị, hơi quá thật thà, cuốn truyện ký bắt đầu từ khi chú bé Tạ Ngọc Phách - tên thật của tướng Độ - sinh ra ở một làng quê nghèo Thái Bình, lớn lên trong một gia đình quan lại nhỏ, được ăn học chu đáo, đến khi trở thành một thanh niên giác ngộ cách mạng, một cán bộ  nòng cốt của Đảng và một vị tướng văn võ song toàn, được dân yêu, lính trọng. Cái đáng quí nhất của cuốn truyện ký là tấm lòng yêu mến, kính trọng , thậm chí ngưỡng mộ của người viết - ông Võ Bá Cường - một người đã dành hàng chục năm trời để sưu tầm tài liệu, tìm kiếm nhân chứng, gặp gỡ thân nhân, đồng chí, đồng đội của tướng Độ để có được một cuốn sách "mộc" như thế.

Lấp ló đây đó trong cuốn sách là những tâm tư sâu kín nhưng cũng rất rộng lớn của tướng Độ: ngày trở về sau chiến tranh; chuyến đi nước ngoài đầu tiên sau hòa bình, Tổ quốc nhìn từ xa càng thấy yêu thương, bắt đầu manh nha những tư tưởng đổi mới; những bức huyết tâm thư gửi cho lãnh đạo Đảng và Nhà nước của một đảng viên trung kiên, đau đáu với vận mệnh nước nhà… mà không phải ai cũng biết, cũng hiểu.

Tướng Độ coi Nguyễn Công Trứ là người đồng hương, dù bậc tiền bối quê tận xứ Nghệ nhưng đã đến Thái Bình khai hoang, lấn biển, lập dinh điền, giúp dân làm ăn. Có cái phóng khoáng của người đi mở cõi, biết chấp nhận thua thiệt, thậm chí hiểm nguy của sứ mệnh tiên phong; tướng Độ, cũng như Nguyễn Công Trứ, là những người mà đương thời không phải ai cũng hiểu, không phải thước nào cũng đo được, những người thuộc về lịch sử.Trong một phạm vi rất hạn hẹp của mình, cuốn truyện ký Chuyện tướng Độ đã làm bạn đọc hiểu được phần nào con người và sự nghiệp của ông.

Thu Hà